سه سال در دربار ایران

.
متن کامل و اسکن شده

کتاب حاوی خاطرات و یادداشتهای پزشک فرانسوی ناصرالدین شاه قاجار از سال 1306 تا 1309 هجری قمری به همراه تصاویر تاریخی
کتاب «سه سال در دربار ایران» اثر دکتر ژوانس فووریه (ژرار فوریه) حاوی خاطرات و مشاهدات وی از دربار ناصرالدین شاه و ایران است که یکی از بهترین منابع درباره ی اوضاع ایران در دوران ناصری محسوب می شود.
در کتاب توصیفات نویسنده از دربار و شهرهای مختلف ایران اشاره می شود. در ادامه امتیاز دخانیات (قرارداد رژی) که نویسنده شاهد این واقعه بوده، بررسی می شود و در انتها به نقد کلی کتاب پرداخته می شود.

شادروان عباس اقبال در مقدمه می نویسد:
کتاب شیرینى که ترجمهء آن از نظر خوانندگان محترم مى‌گذرد و حاوى بسى مطالب‌تاریخى راجع به اواخر سلطنت ناصر الدین شاه است به توسط یک تن طبیب فرانسوى که‌شاهد عینى بسیارى از وقایع بوده به رشتهء تألیف در آمده است.
در این ترجمه کمال احتیاط و دقت به خرج داده شده است تا هیچ نکتهء آن از قلم‌نیفتد و در اداى مقصود مؤلف اصلى اخلالى روى ندهد.
البته بعضى از معلومات و اطلاعات این مؤلف به وجود نهایت سعى که درجمع‌آورى مطالب صحیحه به خرج داده خالى از اشتباه و مسامحه نیست.ما هر جا که به‌نکته‌اى از این قبیل برخورده‌ایم به عدم صحت آن اشاره کرده‌ایم.
در ترجمهء کتاب«سه سال در دربار ایران»ما هیچ قصد و غرضى جز کمک به روشن‌شدن تاریخ ایران نداشته‌ایم.اگر احیانا قسمتى از اطلاعات و حکمیت‌هاى مؤلف اصلى‌کتاب پسند بعضى از خوانندگان نیفتد یا آنها به عقیدهء خود صحیح نیابند بحثى بر مانیست.

خود دکتر فوویه نیز می نویسد:
من که مدت چند سال طبیب مخصوص اعلیحضرت ناصر الدین شاه و شاهد عینى‌زندگانى روزانهء او بوده‌ام چیزهایى دیده‌ام که نه تنها هیچ مسافرى نمى‌تواند بر آنها اطلاع‌یابد بلکه آگاهى از آنها بر هر کسى نیز که در ایران مقیم شده باشد مشکل است.این‌سفرنامه شرح همان مشاهداتى است که دیگران از آنها اطلاعى ندارند و آن در حکم‌پرده‌اى است که کم و بیش حقایق مربوط به شاه ایران در آن نقاشى شده.
ایران کشورى است که با وجود بروز افکار جدیده،آداب و عادات مردم آن‌چنان‌ثابت و لا یتغیر مانده که مى‌توان آنها را عین عادات و آداب اجداد ایشان دانست؛بلکه‌شاید اولاد ایشان نیز از آنها دست برندارند.
با وجود آن که در این یادداشت‌هاى روزانهء کتبى سعى شده است که نهایت دقت‌رعایت شود،محتاج به تذکار نمى‌دانم که در این نوشته،کاملا اسرار شغل خود را نگاه‌داشته و نسبت به ناصر الدین شاه که مردى تیز هوش و خوش‌ذات بود و در تمام حوادث‌به من نیکى کرده است رعایت کمال احترام را نموده‌ام.
امیدوارم که این اوراق دفتر خاطرات من به جغرافیا و تاریخ ایران که در ادوار مختلفه‌در آن باب کتاب‌هاى بسیار نوشته‌اند،کمکى کند و سعادت آن را داشته باشد که خواننده‌را نیز سرگرم نماید و براى او مفید افتد.